Bhutan

3 september om 6.30 uur staan we op het vliegveld van Kathmandu voor onze vlucht naar Bhutan. Susan ietwat zenuwachtig, want tja: het Paro-vliegveld in Bhutan staat nu eenmaal bekend als een van de ‘spectaculairste’ ter wereld.

De check-in en het boarden gaat vlot. We hebben ruim plek; het vliegtuig is lang niet vol. Hans krijgt een plekje links bij het raam, met, naar men zegt, het beste zicht op de bergen waar we tussendoor gaan vliegen. Rustig wachten we op het vertrekmoment, totdat er voorin het vliegtuig commotie is. De man die een minuut daarvoor nog op de stoel voor ons zat, rent naar voren en begint een opgewonden verhaal tegen de bemanning. Maar hij spreekt Chinees en niemand begrijpt hem. Er wordt een monnik bijgehaald die blijkbaar een paar woorden kan vertalen, maar dan dan opeens – de man bedenkt zich niet – rent hij keihard het vliegtuig uit, over de baan terug richting de vertrekhal. De bemanning en de beveiliging zien we er als een dolle achteraan rennen. Als we niet een beetje ongerust waren geweest, hadden we in een deuk gelegen. Nu vinden we het niet echt lollig want we zitten al best lang in het vliegtuig en de geplande vertrektijd is verstreken.

Uiteindelijk wordt de man door de politie letterlijk gevangen en meegenomen naar de vertrekhal en wordt ons duidelijk wat er aan de hand is. Weinig spannend: hij blijkt zijn mobiel vergeten te zijn in de vertrekhal en wilde deze perse nog halen. De bemanning gaf aan dat dat niet meer kon, maar dat men het toestel zou zoeken en zou nasturen naar zijn hotel in Bhutan. Omdat hij het hier niet mee eens was deed hij een poging om hem alsnog zelf op te halen. Helaas voor hem: hij mag niet meer mee met de vlucht en met ruim een half uur vertraging vertrekken we.

Het is maar een uurtje vliegen en de zenuwen waren voor niets; het is een prachtige, soepele vlucht. Op het vliegveld staan onze gids en chauffeur te wachten. Dit is verplicht voor toeristen; op eigen houtje rondreizen is niet toegestaan. Iedere toerist moet een vast bedrag per dag betalen en daar is alles bij inbegrepen: chauffeur, gids, entrees, hotels en maaltijden. Het geld dat hiermee binnenkomt, wordt door de overheid besteed aan publieke voorzieningen zoals natuurbehoud, zorg, scholing etc.

Onze chauffeur heet Dorji en de chauffeur Pulba. Als eerste vertrekken we vanuit Paro naar Thimpu, de hoofdstad. Onderweg stoppen we een paar keer en Dorji vertelt honderduit over Bhutan, de geschiedenis, cultuur, politiek, het koningshuis etc. Hij vertelt het op een leuke, rustige manier en eigenlijk hebben we de Lonely planet deze week niet meer nodig.. Wel makkelijk J.

Bhutan is mooi! We zien prachtige landschappen, bergen, valleien, kleine dorpjes met overal huizen in dezelfde traditionele bouwstijl. Op het werk en op school draagt iedereen de traditionele kleding, de mensen zijn supervriendelijk en spreken (vooral de jongeren) vrijwel allemaal behoorlijk goed Engels. In tegenstelling tot een aantal andere Aziatische landen wordt er niet naar ons gestaard, wel vriendelijk geglimlacht. Het boeddhisme is overal te zien en te merken. Wij hebben vooraf aangegeven vooral geïnteresseerd te zijn in cultuur en natuur en dat krijgen we: veel tempels, kloosters, forten, valleien, rijstvelden, hoge bergpassen, musea, maar gelukkig ook genoeg tijd om op eigen gelegenheid een dorpje of de omgeving te verkennen. Het weer is goed; ’s ochtends vaak laag hangende bewolking, in de middag zon (warm!) en s’ avonds een bui.

De koning en koningin (met zoon) zijn hier populair en zien we overal terug op posters. Bhutan is een constitutionele monarchie en is pas sinds 2008 een democratie. Het land moderniseert snel en er wordt ongelofelijk veel gebouwd. De bouwvakkers komen meestal uit India. Veel Bhutanen leven van de landbouw, maar ook hier groeien de steden snel en Dorji vertelt dat op kantoordagen er sinds een tijdje ’ s morgens zelfs een file staat van een 10 minuten..

Het eten is heerlijk; we komen een paar pondjes aan door de uitgebreide maaltijden: naast het ontbijt krijgen we elke dag twee keer een soort Bhutanese rijsttafel. Veel rijst, veel vegetarische gerechten, maar ook kip en varkensvlees. Vooraf is ons gevraagd hoe spicy wij het eten graag hebben; men eet hier nogal veel chili. Een lokaal gerecht is chili in kaassaus, heerlijk, maar voor ons wel graag de milde variant.

De nationale sport is boogschieten: overal zie je de banen waarop over grote afstand (140 meter) het bord moet worden geraakt. Aan beide kanten staat een team en als in de roos wordt geschoten, wordt er een korte dans uitgevoerd, begeleid door kreten en gezang. We hebben een uurtje gekeken bij de weekendtraining; leuk!

De prachtige natuur (70% van het land bestaat uit bos en nationale parken) en de mooie kloosters en tempels maken het meest indruk op ons. Oude forten uit de 18e eeuw zijn na de eenwording van Bhutan in gebruik genomen als klooster. Veel monniken – jong en oud – wonen er en volgen hier hun studie, middelbaar onderwijs of voor hun master. De ceremonies en rituelen (en dat zijn er nog al wat) zijn vaak open voor publiek en foto’s maken is geen probleem. Wat we regelmatig zien is dat oude mensen in de tempels op de grond zitten bij de wensrollen; Dorji vertelt ons dat de ouderen hier vaak ’s ochtends worden gebracht door hun kinderen en aan het eind van de dag weer worden opgehaald. Het lijkt ons nogal sneu voor die oude mensjes maar Dorji geeft aan dat ze dit zelf willen en dat hij hoopt dat zijn kinderen dit later ook voor hem doen..

Het is hier dus vooral heel groen en bergachtig, hoewel de enorme rijstvelden al geel worden en bijna klaar zijn voor het oogsten. Daarom lopen er in deze periode ook veel koeien op de weg; ze kunnen niet over het land naar de andere gebieden. Over een paar weken is dat weer anders.

Het hoogtepunt van de reis is toch wel het ‘Tiger’s nest’, het beroemdste klooster dat op 3100 m tegen de rotswand is gebouwd. Het is een behoorlijke klim omhoog, 2,5 uur heen en 2 uur terug, maar het is het waard. We zijn ’s ochtends de eerste toeristen die boven zijn want Dorji adviseerde ons zo vroeg mogelijk te beginnen; we zijn dan ook om 6.45 gestart. Op de weg terug komen we vooral veel Indiase toeristen tegen die allemaal erg graag willen weten hoe ver het nog is..

We missen helaas de vele beroemde religieuze festivals waar Bhutan bekend om staat; in onze week staat er geen gepland. We moeten dus in de toekomst zeker nog een keer terug.. Ook zitten we te vroeg in het seizoen om de besneeuwde toppen van de Himalaya te zien; de bewolking blijft nog te laag hangen. Gelukkig wordt dit wel enigszins goedgemaakt door de terugvlucht; rustig, helder weer met geweldig zicht op de Himalaya!